Aşırı Tüylenme
Aşırı Tüylenme (Hirsutizm)
Aşırı Tüylenme (Hirsutizm) Nedir?
Aşırı tüylenme kadınlarda erkeklere özgü bölgelerde aşırı tüy ve kıl oluşumu anlamına gelmeketedir. Erkeklere özgü bölgelerden kasıt bıyık, sakal, göğüs ortası, göbek çevresi, bacak, sırt ve beldir. Bu bölgelerde yumuşak ve ince tüylenmeler kadınlarda doğal olarak bulunabilir. Ancak sert tüylerin artışı durumunda altta çeşitli hastalıklar araştırılmalıdır.
Aşırı Tüylenmede Hangi Belirtiler Oluşur?
Kadınlarda ince, kısa ve açık renkli kıllara vellüs tüyleri denir. Bu tüy tipinin altında genelde bir hastalık bulunmaz. Ancak kadınlarda eğer bu tüyler erkeklik bölgelerinde yaygınsa ve sert ise bazı hastalıkların belirtisi olabilir. Bu hastalıkların en önemlileri erkeklik hormonları veya böbrek üstü bezi hormonlarının artışı ile oluşmaktadır.
Tüylenmeye Hangi Belirtiler Eşlik Edebilir?
Tüylenmenin altında patolojik hastalıklar varsa adet düzensizlikleri, saç dökülmesi, akne (sivilcelenme) gibi belirtiler eşlik edebilir. Bu belirtilerin eşlik etmesi şart değildir, fakat tüylenmeye bu belirtiler eşlik ediyorsa hasta hormonal açıdan mutlaka incelenmelidir.
Çok nadir vakalarda seste kalınlaşma, memede küçülme, kas kitlesinde artış görülebilir. Eğer böyle bir durum varsa erkeklik hormonu yüksekliğine işaret edebilir.
Tüylenme Tanısı Nasıl Koyulur?
Tüylenme tanısı alanında deneyimli endokrinoloji doktoru tarafından tesbit edilir. İlk olarak endokrinoloji doktoru tarafından tüylenmenin yaygınlığı ve şiddetini gösteren Ferriman Galwey skorlaması yapılır. Eğer bu skorlama yüksekse hormonal inceleme yapılması önerilir.
Eğer tüylenmeye eşlik edebilecek adet düzensizliği, akne, saç dökülmesi gibi şikayetler varsa hormonal inceleme özellikle önem taşır.
Tüylenmenin Sebepleri Nelerdir?
- PKOS (Polikistik Over Sendromu)
- İdyopatik Hirsutizm
- İdyopatik Hiperandrojenemi
- HAIRAN sendromu
- Cushing Sendromu
- Böbrek üstü bezi tümörleri
- Obezite
- Çeşitli İlaçlar (kortizon vb.)
- Prolaktin yüksekliği
- Genetik
Tüylenme Tanısında Hangi Testler Kullanılır?
Tüylenme tanısında istenecek testler hastanın şikayetlerinin derecesine, şikayetlerin süresine, eşlik eden diğer şikayetlere ve muayeneye göre değişkenlik gösterir.
Tüylenme tanısı için genellikle adet döneminin 3. İla 5 . günü arasında yapılan erkeklik hormonları ve böbreküstü bezi hormonları bakılır. Hormon seviyelerine göre yumurtalık ve böbrek üstü bezlerini değerlendirmek için ultrason veya MR istenebilir.
Tüylenme Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavinin ilk basamağı alttaki mevcut hastalığın araştırılmasıdır.
Tedavi tamamen hastanın mevcut durumuna göre, hormon düzeylerine göre planlanır.
Altta ciddi bir hastalığı olmayan ve tüylenmesi hafif şiddette olan bazı hastalara sadece epilasyon önerilebilir.
İnceleme sonucuna göre doğum kontrol hapları veya antiandrojen tedavi denilen erkeklik hormonu aktivitesini azaltan ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçların etkisinin minimum 3-6 ayda oluştuğu, çeşitli yan etkileri olabileceği için uygun hastada, uygun tedavinin planlanması önem taşır.
